Αρ. Πρωτ.: 5784
19 Ιουλίου 2023
Προς:
Υπουργό Υγείας κο Μιχάλη Χρυσοχοΐδη
ΘΕΜΑ: Προτάσεις ΠΣΦ για αντιμετώπιση των ελλείψεων στα φάρμακα
Αγαπητέ Υπουργέ,
Καταρχήν σας ευχόμαστε ολόψυχα καλή σταδιοδρομία στο νέο σας ρόλο ως Υπουργός Υγείας, και θα θέλαμε να σας δηλώσουμε την δέσμευσή μας ότι θα είμαστε κοντά σας με όλες μας τις δυνάμεις για να σας βοηθήσουμε όπου μπορούμε με τις προκλήσεις που έχετε μπροστά σας.
Ένα από τα καίρια θέματα που καλείστε να αντιμετωπίσετε είναι και αυτό των ελλείψεων φαρμάκων στην ελληνική αγορά. Παρακάτω σας παραθέτουμε τις συγκεκριμένες προτάσεις μας, όσο το δυνατόν πιο απλά και τεκμηριωμένα. Είναι κατά τη γνώμη μας προτάσεις απολύτως λογικές και εφαρμόσιμες και υποστηρίζουμε σθεναρά πως εάν υπάρξει βούληση να εφαρμοστούν θα επιλύσουν το πρόβλημα οριστικά.
Πριν αναλύσουμε τις προτάσεις μας, επιτρέψτε μας πρώτα εν συντομία να σας παρουσιάσουμε ποιοι είμαστε και ποιος ο ρόλος μας. Οι φαρμακαποθήκες σαν ενδιάμεσος κρίκος της εφοδιαστικής αλυσίδας φαρμάκου έχουνε ένα σπουδαίο ρόλο που πολλές φορές υποβαθμίζεται και τείνει ίσως να ξεχαστεί.
Φαρμακαποθήκες
Βασικός σκοπός μας είναι να έχουμε επάρκεια αποθέματος σε μια μεγάλη γκάμα φαρμακευτικών σκευασμάτων και με τα μέσα που διαθέτουμε να εξυπηρετούμε το ελληνικό φαρμακείο με αυθημερόν παραδόσεις παραγγελιών βάσει καθημερινών αναγκών τους. Με αυτόν τον τρόπο καταφέρνουμε να καλύψουμε το μεγάλο εφοδιαστικό κενό που αυτονόητα πάντα θα υπάρχει μεταξύ των φαρμακευτικών εταιριών (προμηθευτών μας) και των φαρμακείων (πελατών μας) εξασφαλίζοντας ΑΜΕΣΟ εφοδιασμό των φαρμακείων προς όφελος του Έλληνα ασθενή. Πολύ σύντομα:
1. Φροντίζουμε να έχουμε επάρκεια αποθέματος για κάλυψη όχι μόνο προβλεπόμενων αναγκών φαρμακείων αλλά και με απόθεμα ασφαλείας για κάλυψη έκτακτων αναγκών.
2. Δρομολόγια και εξυπηρέτηση όλων των φαρμακείων της επικράτειας ακόμα και στο πιο δυσπρόσιτο σημείο του χάρτη.
3. Προσφέρουμε οικονομική στήριξη των φαρμακείων μέσω πιστώσεων και διευκολύνσεων πληρωμών. Λειτουργούμε πολλές φορές ως τράπεζες «χρηματοδοτώντας» με εμπόρευμα τα φαρμακεία και διακανονίζουμε τις οφειλές τους προς εμάς μας μέσω πιστώσεων που πολλές φορές υπερβαίνουν τους 3 μήνες.
Και μερικά στοιχεία για τον κλάδο μας:
• Απασχολεί σήμερα 3.500 εργαζόμενους
• Πραγματοποιεί περισσότερες από 50.000 παραδόσεις καθημερινά διασφαλίζοντας άμεση πρόσβαση όλων των Ελλήνων στις θεραπείες τους
• Στα επόμενα δύο χρόνια υπάρχουν προγραμματισμένες άμεσες επενδύσεις άνω των 40 εκατομμυρίων (ενώ ποτέ δεν έχει υπαχθεί σε αναπτυξιακό νόμο από το 2008 και μετά)
• Παράγει φορολογητέα ύλη 60 εκατομμύρια κατ’ έτος έχοντας το χαμηλότερο ποσοστό κέρδους στην Ε.Ε. (4,67% για τα συνταγογραφούμενα, 1,5% για τα Υψηλού κόστους, και μη θεσμοθετημένο στα OTC περίπου στο 6%).
• Ήταν ο μόνος κλάδος της αλυσίδας ο οποίος ποτέ δεν απαίτησε κάτι για να στηρίξει το έργο της διανομής των self-test κατά τη διάρκεια της πανδημίας (αποζημιώθηκε τελικά με 5 cents/test και είναι ευγνώμων για αυτό).
Αντιμετώπιση Ελλείψεων φαρμάκων
Έχουμε προτείνει τον μόνο αντικειμενικό και τεχνοκρατικό ορισμό της έλλειψης, τον οποίο αρνούνται οι άλλοι συνδεδεμένοι κρίκοι της εφοδιαστικής φαρμάκου, καθώς επίσης και μέτρα εύκολα εφαρμόσιμα και ισοβαρή. Αναλυτικότερα:
Α) Έκδοση λίστας «κρίσιμων» προϊόντων από τον ΕΟΦ και εφαρμογή του μέτρου της ηλεκτρονικής και μόνο συνταγογράφησης για αυτά. Δηλαδή επέκταση της Υπουργικής απόφασης που ήδη ισχύει από 5/1/2023, και για την οποία δυστυχώς δεν γίνεται κανένας έλεγχος της τήρησής της από τα φαρμακεία.
Εφόσον είναι γνωστή ΕΠΑΚΡΙΒΩΣ η ποσότητα συνταγογράφησης ενός σκευάσματος μέσα σε ένα μήνα (π.χ. τον 7ο), και στις 15 του επομένου είναι γνωστή η ακριβής εκτέλεσή της (τελευταία ημερομηνία που εκτελούνται συνταγές γραμμένες 31η/7), μπορούμε να γνωρίζουμε το ΑΚΡΙΒΕΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ για όλους αυτούς τους κρίσιμους κωδικούς. Κατά την γνώμη μας αν η εκτελεσιμότητα είναι 87% και πάνω δεν υπάρχει έλλειψη αφού αυτή είναι η μέση εκτελεσιμότητα συνταγών της ΗΔΙΚΑ, βάσει όσων γνωρίζουμε.
Αν η εκτελεσιμότητα της συνταγογράφησης είναι κάτω από το 87% τότε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αυτόματα ως έλλειψη και να γίνει προσωρινή απαγόρευση εξαγωγών, το πολύ 30 ημερών, εντός των οποίων ο ΕΟΦ θα υποχρεούται να γνωμοδοτήσει ποιος ευθύνεται. Έτσι θα μπορούσαν να προκύψουν 3 πιθανά αποτελέσματα:
περίπτωση Α: Εάν ευθύνονται οι φαρμακαποθήκες που εξάγουν ποσότητες χωρίς να καλύπτουν την εσωτερική αγορά ως οφείλουν, τότε η διάρκεια της απαγόρευσης θα μπορούσε να επιμηκύνεται σημαντικά ώστε να γίνει πλήρης ομαλοποίηση της αγοράς (κατ’ ελάχιστο 9 μήνες).
περίπτωση Β: Ευθύνεται η φαρμακευτική εταιρία (ΚΑΚ) που δεν εφοδίασε την αγορά ως ο νόμος ορίζει (συνταγογράφηση συν 25%). Σε αυτήν τη περίπτωση να επιβληθεί βαρύ πρόστιμο στον ΚΑΚ και περίοδος επέκτασης της απαγόρευσης εξαγωγών 15 ημερών, μέσα στις οποίες ο ΚΑΚ υποχρεούται να διαθέσει τις απαιτούμενες ποσότητες. Σε περίπτωση που την 16η ημέρα δεν έχει συμμορφωθεί, διπλασιασμός, την 21η τριπλασιασμός κοκ ανά 5 ημέρες. Άρση απαγόρευσης την 45η μέρα υποχρεωτικά.
περίπτωση Γ: Ευθύνονται τα φαρμακεία τα οποία συμμετέχουν σε παράνομες εξαγωγές καθώς το σκεύασμα «φεύγει» από αυτά είτε ως παράνομα πουλημένο με ή χωρίς παραστατικό πώλησης σε «Φαρμακαποθήκες- συλλέκτες», είτε πιο έξυπνα, με εικονική επιστροφή προς άλλες φαρμακαποθήκες οι οποίες όμως δεν του το εφοδίασαν εξαρχής.
Ο εντοπισμός της υποπερίπτωσης Γ είναι εύκολος. Θα μπορούσε να ζητηθεί υποχρεωτικά από φαρμακαποθήκες και ΚΑΚ να δηλώσουν τις πωλήσεις τους ανά Φαρμακείο στο συγκεκριμένο σκεύασμα, έναν συγκεκριμένο μήνα και να γίνει δειγματοληπτικός έλεγχος ανάμεσα στους 100 μεγαλύτερους αγοραστές-φαρμακεία, καθόσον θα γνωρίζουμε ακριβώς τι αγόρασαν και τι διέθεσαν μέσω ΗΔΙΚΑ. Σε περίπτωση που βρεθούν ατεκμηρίωτες πωλήσεις, δηλαδή χωρίς ηλεκτρονική συνταγή, βαρύ πρόστιμο στο φαρμακείο και στην περίπτωση υποτροπής, αφαίρεση αδείας.
Β) Δήλωση αποθεμάτων σε εβδομαδιαία βάση για εκείνους τους κρίσιμους κωδικούς από ΟΛΟΥΣ τους εμπλεκόμενους (ΚΑΚ, φαρμακαποθήκες, φαρμακεία). Όποιοι επικαλούνται «αδυναμία» λειτουργούνε εκ του πονηρού, καθώς σε όλη την πανδημία άπαντες (εισαγωγείς, παρασκευαστές, χονδρέμποροι, φαρμακεία) δήλωναν εβδομαδιαία αποθέματα για ΟΛΑ τα είδη και τις περιεκτικότητες αντισηπτικών, μασκών και self-tests παρά τον ασύλληπτο φόρτο εργασίας που δημιουργούσαν αυτά ακριβώς τα είδη.
Γ) Ανάθεση σε εξωτερικό ελεγκτή (αν ο ΕΟΦ αδυνατεί λόγω υποστελέχωσης) των αγορών των χονδρεμπόρων σε αυτούς τους «κρίσιμους» κωδικούς έστω και δειγματοληπτικά. Σήμερα γνωρίζουμε ακριβώς τι πουλάει ο ΚΑΚ σε κάθε χονδρέμπορο καθημερινά και τι εξάγει ο κάθε χονδρέμπορος σε πραγματικό χρόνο. Αν λοιπόν, ελεγχθούν οι πηγές αγοράς χονδρεμπόρων κατ’ είδος, είναι απολύτως βέβαιο ότι κάποιοι δεν θα μπορούνε να δικαιολογήσουνε τις ποσότητες που διακινούνε. Προτείνουμε λοιπόν, αφαίρεση αδείας σε εκείνους τους χονδρέμπορους και βαρύ πρόστιμο στα φαρμακεία που λειτουργούν ως προμηθευτές τους.
Δ) Σε περίπτωση δεδηλωμένης έλλειψης για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. άνω του ενός μήνα), προτείνουμε άμεση απαγόρευση εξαγωγών μέχρι την δεδηλωμένη ημερομηνία αποκατάστασης της έλλειψης συν 15 μέρες (για να εφοδιασθεί το σύνολο της αγοράς). Μετά την 15η μέρα αυτόματη άρση της απαγόρευσης.
Δηλώνουμε ότι ως Πανελλήνιος Σύλλογος Φαρμακαποθηκαρίων επιθυμούμε ΑΛΗΘΙΝΑ να συμβάλλουμε στην επίλυση του θέματος των ελλείψεων και αναγνωρίζουμε πλήρως τις ευθύνες που μας αναλογούν. Εν τούτοις θεωρούμε ότι για το πρόβλημα των ελλείψεων, οι όμοροι κλάδοι έχουνε μεγάλες ευθύνες και για δικούς τους συντεχνιακούς λόγους τις υποκρύπτουν.
Συγκεκριμένα, οι πολυεθνικές Φαρμακοβιομηχανίες στρατηγικά ΥΠΟΕΦΟΔΙΑΖΟΥΝ την αγορά σε στοχευμένα σκευάσματα (πέρα από αυτά για τα όποια όντως αντιμετωπίζουνε προβλήματα παραγωγής) με ΜΟΝΟ στόχο την εξαφάνιση των εξαγωγών. Άλλωστε η EFPIA έχει ζητήσει γραπτά στο παρελθόν από Έλληνα πρωθυπουργό, τον κ. Αντώνη Σαμαρά, την καθολική απαγόρευση των εξαγωγών καθώς έκρινε πως υπήρχε αδιαφορία για την Κοινοτική Νομοθεσία κατά τρόπο προκλητικό.
Όσο για τα φαρμακεία είναι σαφές και ξεκάθαρο ότι μεγάλη μερίδα τους συμμετέχει στο παιχνίδι των ΠΑΡΑΝΟΜΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ, αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη, ρευστότητα και φοροδιαφεύγοντας καθώς σε πληθώρα περιπτώσεων οι χονδρέμποροι-συλλέκτες (σκούπες, στη γλώσσα της αγοράς) δεν ζητούνε και φυσικά δεν παίρνουνε ούτε απόδειξη λιανικής. Άλλωστε ο πρώην πρόεδρος του ΠΦΣ και νυν του ΦΣΑ είναι καταγεγραμμένος on camera, να δηλώνει ευθαρσώς: «φυσικά και θα πουλήσω στον “σκουπάκια” !!» ,ενώ μόλις προχθές δημοσιεύθηκε σχόλιο του προέδρου του ΣΦΕΕ κ. Παπαδημητρίου σε συνεστίαση με δημοσιογράφους να δηλώνει ότι «ας δεσμευθεί ο πρόεδρος του ΠΦΣ ότι τα 11.000 φαρμακεία δεν θα εξάγουν παράνομα και θα δεσμευθώ κι εγώ ότι οι εταιρείες θα αυξήσουν τον εφοδιασμό».
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι δυστυχώς ο ΠΦΣ εδώ και χρόνια κλείνει το μάτι στους επίορκους, ενώ την ίδια στιγμή, ο Σύλλογός μας έχει ζητήσει αφενός αυστηροποίηση του πλαισίου αδειοδότησης φαρμακαποθηκών, και δεν έχει διστάσει να ζητήσει γραπτώς από τον Ε.Ο.Φ. έλεγχο 7 φαρμακαποθηκών για τις οποίες υπήρχαν πληροφορίες συλλογής από φαρμακεία με δύο παράνομους τρόπους: α) είτε «μαύρα» με απ’ ευθείας αγορές, β) είτε μέσω εικονικής επιστροφής ειδών που είχαν αγοραστεί από άλλους χονδρεμπόρους, προς τις φαρμακαποθήκες «συλλέκτες» (τα φαρμακεία προμηθευτές πιστώνονταν το αντίτιμο της συναλλαγής). Ενημερωτικά αυτή η συγκεκριμένη καταγγελία οδήγησε σε αφαίρεση δύο αδειών φαρμακαποθηκών.
Τέλος προτείνουμε να αλλάξει το υπάρχον «στρεβλό» πλαίσιο χορήγησης άδειας φαρμακαποθήκης, που οδηγεί σε δυσφήμιση ολόκληρου του κλάδου μας καθώς με το υπάρχον, ουσιαστικά «προωθείται» αντί να εμποδίζεται το φαινόμενο να ιδρύονται σε όλη την επικράτεια φαρμακαποθήκες-φαντάσματα δίχως τις κατάλληλες εγκαταστάσεις, δίχως επάρκεια αποθέματος, που διακινούν ελάχιστους κωδικούς (κυρίως όσους εξάγονται), και πολλές φορές χωρίς πελάτες φαρμακεία, με μοναδικό σκοπό ύπαρξης να συμμετέχουνε σε παράνομες εξαγωγές σε συνεργασία με συγκεκριμένα φαρμακεία. Θεωρούμε επίσης επιβεβλημένη τη συμμετοχή εκπροσώπων του Συλλόγου μας στην διαδικασία αδειοδότησης των φαρμακαποθηκων όπως συμβαίνει και στις αδειοδοτήσεις φαρμακείων.
Για τον ΠΣΦ
