Πέμπτη, 12-Σεπ-2024
Του Μιχαήλ Τσατσαρώνη
Προ ολίγων εβδομάδων η κυβέρνηση υλοποίησε μια επαναστατικά πρωτόγνωρη παρέμβαση για τα ελληνικά δεδομένα ως προς τη φαρμακευτική πολιτική. Προχώρησε σε αυξήσεις τιμών σε φάρμακα τα οποία βρίσκονταν σε καθεστώς μόνιμης ή επαναλαμβανόμενης έλλειψης. Κατά κοινή αποδοχή η παρέμβαση αυτή ήταν απολύτως αναγκαία καθώς η τιμή των εν λόγω σκευασμάτων ήταν χαμηλότερη από το κόστος παραγωγής τους σε σημείο που η διακίνηση τους στην ελληνική αγορά προκαλούσε μεγάλες ζημιές στον εκάστοτε παραγωγό. Πέραν της χαμηλής τιμολογιακής πολιτικής που ακολουθεί σταθερά η Ελλάδα την τελευταία δεκαπενταετία, οι παραγωγοί υποχρεούνται σε επιστροφές στο ελληνικό κράτος μέσω του rebate/clawback που φτάνουν έως και το 50%. Όλο αυτό προκάλεσε επαναλαμβανόμενες αναταράξεις στην αγορά του φαρμάκου με αποτέλεσμα τη δημιουργία του φαινομένου των μακροχρόνιων ελλείψεων και την αγανάκτηση των Ελλήνων ασθενών.
Με το προηγούμενο καθεστώς τιμολόγησης τα προβλήματα τα οποία αντιμετώπιζαν οι Έλληνες ήταν ποικίλα και σημαντικά.
Πιο συγκεκριμένα, η επιβάρυνσή τους ήταν μεγαλύτερη διότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, η θεραπεία τους αντικαθίστατο με άλλες ακριβότερες. Έπειτα, στην περίπτωση της έκτακτης εισαγωγής μέσω ΙΦΕΤ το κόστος ήταν εμφανώς μεγαλύτερο και σε αρκετές περιπτώσεις πολλαπλάσιο. Για παράδειγμα, κολλύριο με δραστική ουσία το φουσιδικό οξύ απεσύρθη το 2020 στη λιανική τιμή των 3,09€ και έκτοτε εισάγεται μέσω ΙΦΕΤ και πωλείται στην ελληνική αγορά στην τιμή των 19,98€. Στην εν λόγω περίπτωση η συνολική επιβάρυνση που αντιστοιχεί στην πολιτεία και τον Έλληνα ασθενή ξεπερνάει το 540%. Επιπλέον, υπάρχει και η δυσκολία στην εύρεση των συγκεκριμένων σκευασμάτων (εισαγόμενων μέσω ΙΦΕΤ και μη) καθώς και απόσυρση άλλων από την ελληνική αγορά. Αποτέλεσμα των παραπάνω, η ταλαιπωρία των Ελλήνων ασθενών και η δημιουργία μιας δικαιολογημένα γενικευμένης αγανάκτησης της ελληνικής κοινωνίας.
Βαδίζοντας στη νέα πραγματικότητα ο Έλληνας ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι οι αυξήσεις τιμών αφορούσαν συγκεκριμένα φάρμακα όπου στην πράξη αποτελούν μια δίκαιη διόρθωση σημαντικών προβλημάτων που προκλήθηκαν από τα προηγούμενα δελτία τιμών φαρμάκων. Είναι γεγονός πως θα επιβαρυνθεί σε ένα μικρό βαθμό ως προς τη συμμετοχή στη θεραπεία του, όμως δεν θα ταλαιπωρείται για την εύρεσή της. Επιπλέον, δεν θα προκύπτει λόγος αντικατάστασης της θεραπείας του με ακριβότερη αυτής, επομένως η κατακόρυφη και ανεξέλεγκτη αύξηση της καθαρής συμμετοχής αποτελεί παρελθόν.
Όσον αφορά τις φαρμακαποθήκες και τους χονδρέμπορους φαρμάκων, η νέα πραγματικότητα τούς βρίσκει πιο δυνατούς και επιβεβαιώνει απόλυτα τον ρόλο του πιο αξιόπιστου συνομιλητή της πολιτείας. Από το 2021, τα προαναφερθέντα προβλήματα έχουν επισημανθεί με επίσημο τρόπο ή δημόσιες παρεμβάσεις από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Φαρμακαποθηκών στους αρμόδιους φορείς και την πολιτεία. Πάντοτε επενδύοντας σε μια προσπάθεια να καλλιεργηθεί ένα θεσμικά υπεύθυνο κλίμα συναντίληψης και συνεννόησης ώστε να καταλήξουμε στους ορθότερους χειρισμούς. Σε αυτές τις πρωτοβουλίες δεν ήταν λίγες οι περιστάσεις όπου ορισμένοι εκπρόσωποι τις Πολιτείας δεν ήταν πρόθυμοι να ανταποκριθούν. Άλλοτε αδιαφορούσαν και άλλοτε δεν κατανοούσαν τις στρεβλώσεις στην αγορά του φαρμάκου αλλά και τη γενεσιουργό αιτία αυτών. Μονίμως, επικεντρώνονταν λανθασμένα και αλυσιτελώς στις παράλληλες εξαγωγές. Με αυτά τα δεδομένα, τα τελευταία χρόνια οι φαρμακαποθήκες χρεώθηκαν με ένα δυσανάλογο κόστος για το φαινόμενο των ελλείψεων.
Πλέον, με τη γενναία παρέμβαση του Υπουργού Υγείας, οι φαρμακαποθήκες δικαιώνονται σε δύο σημεία: πρώτον, δικαιώνονται ως προς την επιχειρηματολογία του κλάδου όσον αφορά τις βασικές αιτίες που προκαλούν τις ελλείψεις και τους τρόπους αντιμετώπισης του εν λόγω φαινομένου. Δεύτερον, απορρίπτονται με τον πιο επίσημο τρόπο οι ανήθικες και ανυπόστατες κατηγορίες ορισμένων συντεχνιακών παράκεντρων που δεν δίσταζαν να κατηγορούν τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους του κλάδου. Στις ψευδείς αυτές εντυπώσεις που διοχέτευαν στους αρμόδιους φορείς και τα ΜΜΕ, οι παράλληλες εξαγωγές εμφανίζονταν ως αποκλειστική αιτία δημιουργίας και συντήρησης των ελλείψεων φαρμάκων, ενώ στην πραγματικότητα οι παράλληλες εξαγωγές είναι περιστασιακή δραστηριότητα που ισοδυναμεί μόλις με το 5% των συνολικών χονδρεμπορικών πωλήσεων ώστε δεν είναι δυνατόν να ευθύνεται για ένα δαιδαλώδες και πολύπλοκο παγκόσμιο φαινόμενο. Εν γνώσει τους και επιδεικτικά, αγνοούσαν την αύξηση κόστους παραγωγής και τις σταθερά χαμηλές τιμές της αγοράς. Δεν νοείται οι έχοντες δημόσιο λόγο να παίζουν εν ου παικτοίς με τόσο καίρια και κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα με αποκλειστικό στόχο την προώθηση της προσωπικής τους ατζέντας.
Συμπερασματικά, αποτελεί χρέος όλων των κρίκων της αλυσίδας του φαρμάκου αλλά και της πολιτείας να επαγρυπνούν υπεύθυνα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που γεννώνται από το φαινόμενο των ελλείψεων φαρμάκων στην αγορά. Η αύξηση τιμών σε ορισμένα σκευάσματα αποτελεί την ενδεδειγμένη λύση σε ορισμένες περιπτώσεις αλλά όχι το αποκλειστικό αντίδοτο. Η πολιτεία οφείλει να αυξήσει τα κίνητρα παραγωγής και διακίνησης των φαρμάκων στην αγορά της Ελλάδας επενδύοντας στην Υγεία μέσω της αύξησης της φαρμακευτικής δαπάνης και της δημιουργίας κινήτρων ούτως ώστε η φαρμακευτική αγορά να καταστεί ένα κοινωνικά πρόσφορο και επιχειρηματικά γοητευτικό πεδίο. Πάντα έχοντας ως βασικό γνώμονα το θεμελιώδες δικαίωμα του Έλληνα ασθενή για εύκολη και άμεση πρόσβαση σε ένα βασικό κοινωνικό αγαθό, όπως είναι το φάρμακο.
* Αντιπρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Φαρμακαποθηκών, CEO Primepharm P.C.
Πηγή : https://www.capital.gr/me-apopsi/3865107/timologiaki-politiki-farmakon-i-nea-pragmatikotita/
